Vergi Hataları 

Vergi hatası, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasıdır.

Bu durumda vergi hatalarını hesap hataları ve vergilendirme hataları olarak iki gruba ayırabiliriz.

- Matrah hataları: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fiÅŸi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiÅŸ veya hesaplanmış olmasıdır.

- Vergi miktarında hatalar: Vergi nispet ve tarifelerinin yanlış uygulanması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması birinci bentte yazılı vesikalarda verginin eksik veya fazla hesaplanmış veya gösterilmiÅŸ olmasıdır.

- Verginin mükerrer olması: Aynı vergi kanununun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır.

Vergilendirme hataları ise şunlardır:

Mükellefin ÅŸahsında hata: Bir verginin asıl borçlusu yerine baÅŸka bir kiÅŸiden istenmesi veya alınmasıdır;

Mükellefiyette hata: Açık olarak vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alınmasıdır;

Mevzuda hata: Açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve iÅŸlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınmasıdır;

Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata: Aranan verginin ilgili bulunduÄŸu vergilendirme döneminin yanlış gösterilmiÅŸ veya süre itibariyle eksik veya fazla hesaplanmış olmasıdır.

-          Ä°lgili memurun hatayı bulması veya görmesi ile;

-          Üst memurların yaptıkları incelemeler neticesinde hatanın görülmesi ile;

-          Hatanın teftiÅŸ sırasında meydana çıkarılması ile;

-          Hatanın vergi incelenmesi sırasında meydana çıkarılması ile;

-          Mükellefin müracaatı ile;

 

Vergi hatalarının düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürü karar verir.

Bu hatalar düzeltme fiÅŸine dayanılarak düzeltilir. Hatanın mükellef aleyhine yapılmış olması halinde, fazla vergi aynı fiÅŸe dayanılarak terkin ve tahsil olunmuÅŸ ise mükellefe reddolunur. Düzeltme fiÅŸinin bir nüshası, reddedilecek miktarla müracaat edeceÄŸi muhasebe ve müracaat süresi zikredilmek suretiyle mükellefe tebliÄŸ edilir. Mükellef tebliÄŸ tarihinden baÅŸlayarak bir yıl içinde parasını geri almak üzere müracaat etmediÄŸi takdirde hakkını kaybeder.

Mükellefler, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden yazı ile isteyebilirler.

Vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanlar ÅŸikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilirler.

Düzeltmede zamaşımı Vergi Usul Kanununun 114 üncü maddede yazılı zamanaşımı süresi dolduktan sonra meydana çıkarılan vergi hataları düzeltilemez.

Ancak, düzeltme zamanaşımı süresi :

- Zamanaşımı süresinin son yılı içinde tarh ve tebliÄŸ edilen vergilerde hatanın yapıldığı;

- Ä°lan yolu ile tebliÄŸ edilip vergi mahkemesinde dava konusu yapılmaksızın tahakkuk eden vergilerde mükellefe ödeme emrinin tebliÄŸ edildiÄŸi;

- Ä°hbarname ve ödeme emri ilan yoluyla tebliÄŸ edilen vergilerde 6183 sayılı Kanuna göre hacizin yapıldığı;

Tarihten başlayarak bir yıldan aşağı olamaz.

Ä°htirazi Kayıt 

Ä°htirazi kayıt, mükelleflerin ilgili vergilendirme dönemine ait vergi beyannamesinin Vergi Ä°daresi uygulamalarına katılmama irade ve gerekçeleri ile kayba uÄŸradıkları vergi tutarlarını hesaplayıp gösterdikleri bir beyan ÅŸeklidir.

Böylece, mükellefler ihtirazi kayıt dilekçesi ile verilen beyannameler ile fazladan tahakkuk ettirilecek olan vergi için  dava  açma hakkı saklı olduÄŸunu beyan ederek dava  açma hakklarının saklı olduÄŸunu beyan ederler.

Ä°htirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan iÅŸlemlerle tahsilat iÅŸlemlerinden dolayı açılan davalar, tahsil iÅŸlemini durdurmaz. Bunlar hakkında yürütmenin durdurulması istenebilir.

Yürütmenin Durdurulması

 

Danıştay veya idarî mahkemeler, idarî iÅŸlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doÄŸması ve idarî iÅŸlemin açıkça hukuka aykırı olması ÅŸartlarının birlikte gerçekleÅŸmesi durumunda gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler.

Vergi mahkemelerinde, vergi uyuÅŸmazlıklarından doÄŸan davaların açılması, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri malî yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil iÅŸlemlerini durdurur.

Yürütmenin durdurulması kararları teminat karşılığında verilir; ancak, durumun gereklerine göre teminat aranmayabilir. Taraflar arasında teminata iliÅŸkin olarak çıkan anlaÅŸmazlıklar, yürütmenin durdurulması hakkında karar veren daire, mahkeme veya hâkim tarafından çözümlenir. Ä°dareden ve adlî yardımdan faydalanan kimselerden teminat alınmaz.

Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar; Danıştay dava dairelerince verilmiÅŸse konusuna göre Ä°darî veya Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hâkim tarafından verilen kararlara karşı bölge idare mahkemesine, çalışmaya ara verme süresi içinde ise idare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlara en yakın nöbetçi mahkemeye veya kararı veren hâkimin katılmadığı nöbetçi mahkemeye kararın tebliÄŸini izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir.

Ä°tiraz edilen merciler dosyanın kendisine geliÅŸinden itibaren yedi gün içinde karar vermek zorundadır. Ä°tiraz üzerine verilen kararlar kesindir.

Yürütmenin durdurulması kararı verilen dava dosyaları öncelikle incelenir ve karara baÄŸlanır.

UzlaÅŸma                         

Yukarıdaki açıklamalara bakınız.

 

Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliÄŸinden dilekçe ile haber veren mükelleflere vergi ziyaı cezası kesilmez.

Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiÅŸ bulunan vergilerin ödemenin geciktiÄŸi her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte baÅŸka bir iÅŸleme gerek kalmaksızın haber verme tarihinden baÅŸlayarak 15 gün içinde ödenir.

Emlak vergisi için piÅŸmanlıkla beyan hükümleri uygulanmaz.

 

Ä°kmalen, resen veya idarece tarh edilen vergi veya vergi farkını ve aÅŸağıda gösterilen indirimlerden arta kalan vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarını, mükellef veya vergi sorumlusu, ihbarnamelerin tebliÄŸ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine baÅŸvurarak vadesinde veya teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceÄŸini bildirirse;

   

- Vergi ziyaı cezasında birinci defada yarısı, müteakiben kesilenlerde üçte biri,

 

- Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının üçte biri,

   

indirilir.

 

Mükellef veya vergi sorumlusu, ödeyeceÄŸini bildirdiÄŸi vergi ve vergi cezasını yukarıda yazılı süre içinde ödemez veya dava konusu yaparsa, bu hükümlerden faydalandırılmaz.

 

Yukarıdaki hükümler, vergi aslına tabi olmaksızın kesilen usulsüzlük cezaları hakkında da uygulanır.